R1
12K
R2
1,5K
R3,12
4,7K
R4,9
2,2K
R5
1,2K
R6
270
R7,14
10K
R8
470 Instelpotmeter.
R10
470
R11
100
R13,17
12
R15
5,6K
R16
56
R18
10K Potmeter Lin.
R19
100 Potmeter Lin.
C1
33uF/16v
C2
180nF
C3
2,2nF
C4
68pF
C5,18,19,20,21 40pF Trimmer.
C6
56pF
C7
22pF
C8,12,15
1nF
C9,10
100uF/16v
C11
12nF
C13
10pF
C14
100pF
C16,17
4,7pF
D1
BA102
D2
1N914
L1,3,6,9 HF-Smoorspoeltjes;
4wdn. van 0,5mm geemailleerd
koperdraad in "varkensneusje".
L2
50wdn. van 0,5mm geemailleerd koperdraad in twee
lagen gewikkeld op spoelvorm van doorsnede; 6mm
kerntje.
L4,10
Luchtspoel van 2wdn. 1mm geemailleerd koperdraad.
Spatie tussen windingen 2mm. Doorsnede spoel 5mm.
Toevoerdraden 2x10mm.
L5
Luchtspoel van 2wdn. met middenaftakking.
1,5mm verzilverd koperdraad. Lengte spoel, 15mm
en doorsnede 8mm.
L7,11
Luchtspoel van 3wdn. 1,5mm verzilverd koperdraad.
Spatie tussen de windingen 2mm. Doorsnede spoel
10mm. Toevoeren 2x15mm (verzilverd).
L8
Luchtspoel van 2wdn. 1mm verzilverd koperdraad.
Spatie tussen de windingen 2mm. Doorsnede spoel
6mm. Toevoerdraden 2x10mm.
T1
BC107
T2
BC212
T3,4
2N2222
T5
2N1613
T6
2N2219
T7,8
2N3866
Over de tv-zender
De bouw en afregeling.
----------------------
Het prototype van de zender werd op een viertal printjes gerealiseerd.
begonnen wordt met de print van de oscillator en de te moduleren
lineare trap.
Deze print wordt na de bouw meteen afgeregeld. Hiertoe krijgen
zowel de
oscillator als de te moduleren trap bv. 12V voedingsspanning.
Een voltmeter wordt volgens de schaleling van afb.2 aangesloten.
Allereerst wordt met de oscillatortrimmer de gewenste frequentie
ingesteld
waarna met behulp van de voltmeter door het verdraaien van de
trimmers
van de te moduleren trap de schakeling op maximaal vermogen wordt
afgeregeld. De uitslag op de voltmeter is dan het grootst.
Vervolgens is de modulator aan de beurt om te worden gebouwd.
Dit zal geen bijzondere moeilijkheden met zich meebrengen.
Nu wordt de aansluiting van de voedingspanning van de te moduleren
trap
verbonden met het betreffende punt van de modulator en krijgen
oscillator
en modulator hun voedingsspanning.
Enige naregeling van de oscillatorfrequentietrimmer en beide
trimmers van
de te moduleren trap zal waarschijnlijk gewenst zijn.
Is dit gebeurd dan kan de zender reeds worden beproefd. Hiertoe
wordt een
videosignaal (laagfrequent uiteraard!) op de videoingang van
de video-
modulator aangesloten.
Met de potmeter van 100 Ohm wordt de sterkte van het videosignaal
geregeld
de potmeter van 470 Ohm zal ongeveer in de middenstand moeten
staan.
Het samenspel van beide potmeters stelt men experimenteel vast.
De beste methode hiertoe is gebruikt te maken van een camera
en de RMA-
testkaart. Van te voren worden contrast en helderheid van het
televisie-
toestel optimaal ingestelt op het door de PTT uitgezonden testbeeld.
Met de potmeter van 100 Ohm wordt de sterkte van het videosignaal
zodanig
geregeld dat het diepste zwart van de testkaart net niet oplicht.
De potmeter van 470 Ohm wordt op maximale scherpte (en daarmee
op maximale
videobandbreedte) ingesteld.
Er resteren nu nog de lineaire eindtrap en de audiohulpdraaggolfoscillator
De lineaire eindtrap is vrijwel identiek aan de gemoduleerde
trap, zij
het dan dat de eindtrap zijn voedingsspanning continu toegevoerd
krijgt.
Deze trap wordt op dezelfde afgeregeld als de gemoduleerde trap.
Ook het nogmaals naregelen van beide trimmers van de gemoduleerde
wordt
aanbevolen, zodat beide lineaire trappen goed op elkander zijn
afgeregeld.
De bouwer dient met name grote zorg te besteden aan het koppelspoeltje
L8, daar anders gauw hinderlijke parasitaire oscillaties kunnen
optreden.
Parsitaire oscillatieverschijnselen kunnen worden gecontroleerd
door de
gehele UHF televisieband af te draaien.
Als de schakeling goed functioneert mogen slecht de harmonischen
van de
oscillatorfrequentie zichtbaar zijn.
De eindtrap dient afgeschermd te worden van de overige schakeling.
De schakeling van de audiohulpdraaggolfoscillator levert geen
problemen
op.
De juiste afstand tussen beelddraaggolf en geluidsdraaggolf bedraagt
5,5 MHz (meten op TP1) en wordt ingesteld met behulp van de trimmer
en het
kerntje van L2.
De voeding
----------
Enkele opmerkingen t.a.v. de voeding zijn wel nodig.
De voeding moet zeer goed gestabilliseerd en geschikt zijn voor
een
stroomafname van ca. 1A.
De voeding zelf dient hoogfrequent ontkoppeld te zijn. In mijn
geval kwam
het voor dat de spanningsregeling werd beinvloed en de spanning
FORS
opliep.
Dit ontkoppelen kan gedaan worden door in de voeding een condensator
van
bv. 10nF van + naar massa te leggen en eventueel een paar ferrietkraaltjes
in de + leiding op te nemen.
Prestaties
----------
Afhankelijk van de voedingsspanning (9 tot 15 V) levert de oscillator
met
daarachter de gemoduleerde lineaire versterkingstrap een vermogen
van ca.
70 MWatt, met de lineaire eindtrap wordt het totale uigangsvermogen
ca.
900MWatt.
De resolutie van het door de zender geproduceerde beeld is, mits
de zender
optimaal is afgeregeld, uitstekend te noemen.
De kleurweergave van bv. een videoband is goed, zij het dat er
wel sprake
van kan zijn dat een kleine, beslist niet hinderlijke, kleurverschuiving
optreedt.
Minder gunstig staat het met de kwaliteit van het geluid. Daar
het geluid
in tegenstelling tot een echte omroepzender als het ware geent
wordt op
de beelddgaaggolf wordt het geluid enigszins beinvloed door het
video-
signaal.
In het allerergste geval is deze beinvloeding merkbaar door een
ratel in
het geluid.
Het gebruik als zender
----------------------
Het mag als algemeen bekend worden verondersteld dat in nederland
de
Radio Controle Dienst van de PTT optreedt tegen ongelicenseerde
zenders.
Blijkens art. 2 van het Radioreglement is het gebruik van een
zendinricht-
ing zonder machtiging van de minister verboden.
Art. 7 van de Grondwet en meer expliciet art. 10 lid 1 van het
verdrag van
Rome garaderen echter de vrijheid van meningsuiting, waarbij
met name
art. 10 van het verdrag spreekt over de mogelijkheid van het
doorgeven
zonder inmenging van van overheidswege van inlichtingen of denkbeelden
via radio en televisie.
Tot slot dient er op te worden gewezen dat in diverse delen van
nederland
televisieprogramma's via Band III worden ontvangen.
Om elke vorm van storing te voorkomen verdient het aanbeveling
het zender-
straatje van het tabel hieronder te controleren.
-----------------------------------------
Kanaal Locatie zender Programma
-----------------------------------------
5 Roermond
Nederland 1
6 Smilde
Nederland 1
7 Markelo
Nederland 1
8 Waver
Belgie-
Nederland 1
9 Langenberg
Duitsland 1
10 Waver
Belgie-Frans 1
----------------------------------------